Wiskunde beheerst zowat alle aspecten van ons dagelijkse leven, meestal goed verborgen. Er zit wiskunde in elk digitaal toestel, en bij elke zoekactie op het internet wordt achter de schermen wiskundig geoptimaliseerd. Ook de voorbereiding van beleidsbeslissingen is gestoeld op wiskundige optimalisatie, en ieder van ons neemt voortdurend dagdagelijkse beslissingen met de bedoeling een of andere “kost’’ te minimaliseren. Elk individu beoefent dus voortdurend wiskunde, vaak zelfs onbewust.
Ook voor grote maatschappelijke uitdagingen zal wiskunde een sleutelcomponent blijken. Een paar voorbeelden?
Om de groeiende mobiliteitsknoop te ontwarren, wordt gewerkt aan navigatiesystemen die niet alleen rekening houden met de huidige verkeersdrukte, maar ook de verkeersdrukte voorspellen op het moment dat je ergens zult langskomen. Zelfrijdende auto’s hebben tegelijk nood aan goede beeldverwerking en snelle beslissingsmethodes om zich veilig een weg te banen door het drukke verkeer en de vele hinderpalen.
Ook de transitie naar hernieuwbare energie biedt tal van wiskundige uitdagingen. Het ontwerp van efficiënte batterijen, duurzaam en snel oplaadbaar, wordt gedreven door een combinatie van chemische en wiskundige technologie. Het optimaal inzetten van hernieuwbare bronnen met variabel vermogen, zoals zonnecellen en windturbines, wordt mogelijk doordat we steeds beter in staat zijn de impact van onzekerheden in energieproductie en –consumptie op de stabiliteit van het elektriciteitsnetwerk in te schatten.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over het bredere belang van wiskundige vorming: het precies formuleren van vraag en antwoord, het ordenen van gegevens, het opbouwen van een redenering. Of over de “schoonheid” van de wiskunde: het puzzelen, het plots zien van een onvermoed patroon, of een verrassend inzicht in de samenhang.
Wiskunde belangt iedereen aan, los van leeftijd, beroep of opleidingsniveau. De wiskundige gemeenschap is dan ook onvermoed groot. Leerkrachten die instaan voor het onderwijs van wiskunde, op alle niveaus en in alle richtingen. Jongeren die het (niet zonder moeite) aanleren als een basisvorming. Vele jongeren die er een talent voor ontdekken. Beroepsmatige gebruikers van wiskunde: ingenieurs, wetenschappers, economen, bedrijfsleiders, bankiers, beleidsmakers, sociologen, geneeskundigen, enz. Zelfs kunsthistorici werken tegenwoordig samen met wiskundigen om schilderijen te restaureren of de echtheid van kunstwerken na te gaan.
De wiskunde is ook nooit af: er blijven steeds verbanden te ontdekken, nieuwe inzichten te verwerven, en nieuwe technieken te ontwikkelen voor nieuwe problemen die zich stellen. Nieuwe inzichten kunnen voortvloeien uit de studie van een bepaald probleem, maar zijn soms even goed het gevolg van fundamenteel wiskundig onderzoek “Wiskunde om de wiskunde”, waarbij nieuwe, voordien onbegrepen, verbanden blootgelegd worden puur omwille van een innerlijke drang tot inzicht. Ook op dit pad wagen zich heel wat wiskundigen. Net zoals het werk van (bijvoorbeeld) Fermat en Galois nu de hoofdrol speelt in de hedendaagse databeveiliging, blijkt ook hun werk misschien binnen honderden jaren de sleutel tot succes.
Commissieleden:
- Stéphane Berghmans (Technopolis)
- Maria-Cristina Ciocci (Ingegno)
- Ann Dooms (VUB)
- Stijn Dierckx (UAntwerpen), webmaster
- Paul Igodt (KU Leuven)
- Paul Levrie (UAntwerpen)
- Filip Moons (UAntwerpen)
- Rudi Penne (UAntwerpen), voorzitter
- Sorin Pop (UHasselt)
- Giovanni Samaey (KU Leuven)
- Raf Scheers (EOS)
- Bert Seghers (Jonge Academie)
- Machteld Verhenne (UHasselt)