Wiskunde in de pers

Lichamelijke Opvoeding is met voorsprong het favoriete vak van Vlaamse leerlingen in het tweede middelbaar. Liefst 33 procent van 2.588 bevraagde leerlingen koos daarvoor. De data komen uit Project Talent, dat onderzoek doet naar hoogbegaafdheid in Vlaanderen.

“Dat zoveel leerlingen voor LO kiezen is niet verwonderlijk, want dat is het minst schoolse vak waar ze zich eens kunnen uitleven”, zegt coördinator Jeroen Lavrijsen (KU Leuven). Wel opvallend is de tweede plek voor wiskunde (17%). “Dat is typisch zo’n vak dat je ofwel heel graag doet ofwel afkeer voelt”, zegt Lavrijsen. “Als je er goed in bent, kan wiskunde wel heel fijn en uitdagend zijn.”

De liefde voor een vak is ook voor een stukje maakbaar. Vakken kregen een hogere score als leerlingen aangaven een leerkracht te hebben die boeiend kan vertellen of aansluiting vindt met hun leefwereld.

Lees meer op: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20211216_97184490

Docent, muzikant en doctor in de wiskunde Valery Vermeulen uit Sint-Niklaas heeft een album gemaakt met elektronische muziek die gemaakt werd op basis van geluidsgolven van zwarte gaten. Het album wordt in meer dan 22 landen verspreid.

Valery Vermeulen is docent muziek aan het KASK in Gent, maar is als doctor in de wiskunde ook gefascineerd door de relatie tussen muziek en cijfertjes en getallen. Hij experimenteert wel vaker, deze keer heeft hij muziek gemaakt op basis van geluidsgolven van zwarte gaten. Dat resulteert nu in het album “Mikromedas AdS​/​CFT 001”: een album met 6 nummers vol elektronische klanken.

Die klanken zijn gemaakt op basis van datasonificatie van zwarte gaten. Dat wil zeggen dat Vermeulen de datastromen die die zwarte gaten maken heeft nagebootst en hoorbaar heeft gemaakt. Hij zette dus de data om in geluiden waarmee hij nummers componeerde. Het zijn niet enkel vertalingen van geluiden van die zwarte gaten, maar ook van gebieden in het heelal met extreme zwaartekracht en van zogenaamde “witte dwergen”.

Als je de muziek en klanken hoort klinkt het vrij psychedelisch, maar het is vooral gebaseerd op de wetenschap en de link met wiskunde, zegt Vermeulen: “Het gaat allemaal over trillingen en vibraties die je ook terugvindt in de natuurkunde en in de muziek.” Zwarte gaten staan centraal in het album: “Een zwart gat is een element uit de algemene relativiteitstheorie. Het gaat om een punt in de ruimtetijd met de eigenschap dat als je er te dicht bij in de buurt komt, je nooit meer kan ontsnappen uit de aantrekkingskracht van dat punt.”

Lees (en beluister) meer op: https://vrtnws.be/p.4337PXJ7o

‘Saippuakivikauppias’ is het langste palindroom ter wereld, meldt Guinness World Records. Het is Fins en betekent ‘speksteenhandelaar’. Er zijn ook palindroomzinnen en zelfs hele palindroomverhalen. Palindromen zijn echter niet het exclusieve terrein van taalliefhebbers.

Getallennerds gaan op zoek naar palindroompriemgetallen: getallen die zowel een palindroom zijn als een priemgetal, dus slechts deelbaar door 1 en zichzelf. Een voorbeeld is: 142.840.628.019.121.910.826.048.241. Een groot getal, maar bij lange na geen record. Deze maand vond de Japanse software-ontwikkelaar Makoto Morimoto een palindroompriemgetal van 490.001 cijfers: in het midden 7.383 drieën, aan weerszijden geflankeerd door 241.308 nullen, en aan beide uiteinden een 1. Hiermee is het vorige record, uit 2014, gesneuveld.

Lees meer op: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/09/02/490001-cijfers-is-1-priempalindroom-a4056775

In de derde graad secundair hebben minder dan twee op de tien startende leerkrachten wiskunde een geschikt diploma. Ook in de lagere jaren start minder dan de helft met de juiste opleiding. ‘Een bedreiging voor onze welvaart en kenniseconomie.’

De Vlaamse Vereniging van Wiskundeleraars trekt bij de start van het nieuwe schooljaar nogmaals aan de alarmbel…

ARTIKEL “De Standaard” 30/08/2021

In de derde graad secundair hebben minder dan twee op de tien startende leerkrachten wiskunde een geschikt diploma. Ook in de lagere jaren start minder dan de helft met de juiste opleiding.

‘Een bedreiging voor onze welvaart en kenniseconomie.’

‘De échte leerkracht wiskunde wordt een uitzondering voor de klas. In de hoogste jaren heeft amper 16 procent van de beginnende leerkrachten wiskunde nog het vereiste diploma – dat betekent een master wiskunde, fysica of ingenieurswetenschappen. ‘Dat is een triest record’, zegt Filip Moons, van de Vlaamse Vereniging WiskundeLeraars.

‘Leerkracht wiskunde is meer dan ooit een knelpunt­beroep.’ In aanloop naar 1 september zijn veel directeurs nog hopeloos op zoek naar dit profiel.

De zoekterm ‘leerkracht wiskunde’ ­leverde zondag 234 jobs op via de site van de VDAB.

Hoewel de situatie in de derde graad verontrustend is, maakt Moons zich in nog grotere mate zorgen over de eerste twee graden van het secundair onderwijs.

In de meest recente cijfers, die van 2019-2020, blijkt dat 54 procent van de startende bachelors geen wiskunde aan de lerarenopleiding volgde. In het schooljaar 2017-2018 was dat nog 38 procent. ‘Dat is dramatisch. Veel scholen zetten de leraar biologie, aardrijkskunde of desnoods lichamelijke opvoeding voor de klas wegens gebrek aan ­beter’, zegt Moons. ‘Die leerkrachten zijn nooit intensief met wiskunde, laat staan wiskundedidactiek, bezig geweest. Ze zijn aan­gewezen op collega’s, invulboeken of hun eigen ervaring als leerling vroeger. Je kan je ernstige vragen stellen hoe zij zich überhaupt kunnen beredderen.

Lees het volledige artikel op de website van “De Standaard”

Steun de Vlaamse Vereniging van Wiskundeleraars.

Samen met U zoeken wij naar oplossingen voor het lerarentekort voor wiskunde.

Word nog vandaag lid van de VVWL en ontvang 4 keer per jaar het boeiende wiskundetijdschrift “Wiskunde & Onderwijs”

Meer info www.vvwl.be

Zwitserse onderzoekers hebben het getal pi berekend tot maar liefst 62,8 miljard cijfers na de komma. Daarmee is het vorige record van 12,8 miljard cijfers gesneuveld.

De doelstelling van het project was niet om de cijferreeks exact te kennen, maar wel om ze te kunnen berekenen, schrijven de onderzoekers op hun website. Voor de berekening werd hardware gebruikt die bijvoorbeeld ook toegepast kan worden bij RNA-analyse, flow-simulaties of bij tekstanalyses.

De Zwitserse onderzoekers hadden voor hun berekening 108 dagen nodig. De laatste gekende cijfers van pi zijn nu 7817924264.

Lees meer op: https://www.knack.be/nieuws/wetenschap/zwitsers-berekenen-getal-pi-tot-62-8-miljard-cijfers-na-de-komma/article-news-1769597.html

De kandidaat-burgerlijke ingenieurs hebben het dit jaar op de ijkingstoetsen minder goed gedaan dan andere jaren: maar 37 procent is geslaagd. Ijkingstoetsen testen de voorkennis voor de studie. Ook bij de kandidaten voor de studierichting industriële wetenschappen is maar 37 procent geslaagd op het onderdeel standaard-wiskunde. Mogelijk hebben de scholieren het minder goed gedaan door de corona-situatie. De universiteiten willen de scholieren nu helpen om hun kennis van de wiskunde op peil te brengen.

“Vooral voor gevorderde wiskunde hebben deze scholieren nog tekorten”, zegt Tinne De Laet, die verantwoordelijk is voor de ijkingstoets aan de KULeuven. “Het gaat dan om het echt beheersen van de wiskunde, er creatief mee aan de slag gaan”. En daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn, legt De Laet uit.

“Het zou kunnen dat de toets een beetje moeilijker was dan vorige jaren of dat de deelnemers dit jaar misschien minder gemotiveerd waren door de corona-omstandigheden om zich serieus voor te bereiden op de toets, of dat de startcompetenties misschien wat achteruit zijn gegaan door het afstandsonderwijs in het secundair onderwijs.

De universiteiten willen de scholieren nu helpen met het bijspijkeren van hun wiskundekennis zodat ze toch nog hun studierichting op een goeie manier kunnen aanvatten. En dat doen we op verschillende manieren, zegt De Laet. 

“Er zijn de zomercursussen die aangeboden worden, en ook online-modules die op eigen tempo kunnen worden doorlopen. Maar er zijn bijvoorbeeld ook individuele feedbackgesprekken en bij de start van het academiejaar gaan de opleidingen ook zelf aan de slag met de nieuwe studiekiezer zodat iedereen toch een sterke start kan nemen in de opleiding.” 

Lees meer op: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/08/19/kandidaat-ingenieursstudenten-beheersen-het-vak-wiskunde-minder/

Volgens internationaal onderzoek is het niveau van onze lagereschoolkinderen voor wiskunde en wetenschappen ernstig gezakt de laatste jaren. Via korte filmpjes die voor iedereen beschikbaar zijn, probeert de Antwerpse wiskundige Free Caenepeel (29) daar iets aan te doen. “Alles moet tegenwoordig in spelvorm gebracht worden, maar wiskunde op zich is eigenlijk al plezant genoeg.”

“Pijn aan het hart”, kermt de Antwerpse wiskundige Free Caenepeel (29), die vanuit Shanghai en momenteel Parijs wiskundige modellen onderzoekt voor onder andere het bankwezen. “In al mijn dolle reizen ben ik dikwijls in contact gekomen met armoede in de wereld, en de leerachterstand die daar een logisch gevolg van is. Het speelde al langer in mijn hoofd om daar iets mee te doen, maar ik wist niet goed wat. Toen ik door de pandemie terug huiswaarts keerde en besefte dat ook onze eigen Vlaamse schoolkinderen meer moeite bleken te hebben met rekenen, heb ik mijn focus verlegd.”

Free is korte lesfilmpjes van tien minuten beginnen opnemen, voor zijn whiteboard, waarin hij de voornaamste wiskunderegels uit de lagere school uitlegt, van leren tellen tot optellen en aftrekken, delen en vermenigvuldigen. “Bij de start van de gezondheidscrisis hebben ze dat op dezelfde manier aangepakt in Frankrijk, waar ik nu woon. Leerkrachten legden dingen uit voor de camera, wat dan in korte filmpjes werd uitgezonden op de nationale televisie. Ik vond dat een erg mooi initiatief. Waarom hebben ze dat in België niet gedaan?”

Free hoopt zoveel mogelijk kinderen en hun ouders te bereiken met de filmpjes, die gratis online staan en in het Nederlands worden opgenomen. “Ik hoop hier zo veel mogelijk kinderen die moeite hebben met wiskunde, mee te kunnen helpen” besluit Free.

Bekijk de filmpjes hier.

Lees meer op: https://www.hln.be/antwerpen/heeft-je-kind-moeite-met-wiskunde-laat-hem-dan-naar-youtube-kijken-vlaming-zet-29-filmpjes-online-met-rekentips~ac8c3fcb5/

Vandaag is het pi-dag, een feestdag die wiskundigen elk jaar vieren op 14 maart. Maar tot hoeveel cijfers achter de komma ken jij het getal pi? Voor de meesten stopt het bij 3,1415. Anderen kunnen dan weer een flink stuk verdergaan, soms tot wel 10.000 decimalen achter de komma. Heeft u altijd gedroomd om in hun voetsporen te treden? We leggen graag uit hoe u het moet aanpakken, op deze pi-dag.

Het getal pi is oneindig, zo heeft u het misschien wel al eens gehoord. Correctie: het aantal cijfers achter de komma van pi is dat. Momenteel zijn er al meer dan 13 triljoen decimalen bekend. Ze allemaal vanbuiten leren, lijkt onbegonnen werk. Hoewel. Sommigen kunnen een heel eind de cijferreeks opdreunen. De Indiër Suresh Kumar Sharma mag zich al sinds 2015 wereldrecordhouder noemen met 70.030 decimalen. Maar hoe begin je daar nu aan? Want laten we één ding meteen al duidelijk maken: er zit geen logica in die oneindige cijferreeks.

3,14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510 58209 74944 59230 78164 06286 20899 86280 34825 34211 70679 82148 08651 32823 06647 09384 46095 50582 23172 53594 08128 48111 74502 84102 70193 85211 05559 64462 29489 54930 38196…

Lees meer op: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/03/14/hoe_pi_leren_tot100cijfersnadekomma-1-2266261/

In Kessel-Lo heeft juffrouw Leen Rau van basisschool De Ark haar leerlingen uitgedaagd om zo veel mogelijk cijfer van pi te leren. En dat lijkt aardig te lukken. “Ik dacht dat 25 cijfers uit je hoofd kennen al een mooi resultaat was, maar sommigen zitten al aan 200!”

Lees meer op: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/03/03/leerlingen-van-het-zesde-studiejaar-in-kessel-lo-leren-zoveel-mo/

Het Vlaams Parlement heeft de nieuwe eindtermen in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs goedgekeurd. Een ingrijpende beslissing voor de toekomst van het onderwijs in Vlaanderen. Wat zijn die eindtermen precies en waarom was er nood aan een hervorming?

Eindtermen bepalen wat een leerling in het secundair onderwijs aan het einde van een schooljaar of graad minimaal moet kennen en kunnen. Eindtermen zijn een aantal minimumdoelen aan kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes die de leerlingen moeten bereiken.

De huidige eindtermen in het secundair onderwijs dateren van midden jaren 90 en zijn dus al meer dan 20 jaar oud. Er was dus nood aan om ze moderner en actueler te maken. Voor specifieke vakken houdt dat in dat de eindtermen onder meer worden aangepast aan nieuwe kennis over of nieuwe toepassingen van bijvoorbeeld wiskunde of economie. Of zoals Filip Moons van de Vlaamse Vereniging voor Wiskundeleraars het verwoordt: “We hebben de nieuwe eindtermen aangepast aan de wiskunde van deze eeuw.”

Wat wiskunde betreft, “zijn we gaan zoeken naar het evenwicht tussen echt inzicht en puur rekentechnische vaardigheden”, legt Filip Moons van de Vlaamse Vereniging voor Wiskundeleraars uit. Moet er bijvoorbeeld nog zoveel tijd besteed worden aan algebra, in een tijd waarin computers heel veel van die dingen hebben overgenomen? “Je kunt je de vraag stellen of dat anno 2021 nog bij de tijd is en of het niet belangrijker is dat leerlingen vooral heel goed snappen wat ze aan het berekenen zijn met die computer. Dus er is nu veel meer aandacht voor theorie en bewijsvoering, de echt pure rekentechnieken uit de vorige eeuw verliezen aan belang.”

Er zijn ook een aantal nieuwe onderwerpen bijgekomen, stipt Moons aan. “We worden overspoeld met data, bijvoorbeeld in de media, en daar correct mee omgaan, vinden wij voor iedereen belangrijk, ook voor leerlingen in het beroepsonderwijs. Zodat ze bijvoorbeeld snappen dat een causaal verband toch wel iets anders is dan een correlatie.” Er wordt ook meer aandacht besteed aan logisch denken, iets wat vreemd genoeg nu amper aan bod komt.

Voor het vak wiskunde betekenen de nieuwe eindtermen ook dat door de bredere algemene vorming leerlingen in het beroepsonderwijs “een pak meer zullen moeten kennen”, geeft Moons aan. Maar dat vindt hij helemaal terecht. “Uit bijna elk onderzoek blijkt dat bijna 1 op de 7 Vlamingen ongecijferd uit het onderwijs komt. Als iemand een factuur krijgt en er is hem 20 procent korting beloofd maar die is niet juist berekend, dan betekent die ‘ongecijferdheid’ dat je niet eens begrijpt dat je factuur niet klopt. De nieuwe eindtermen proberen dat te verhelpen.”

Lees meer op: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/02/09/duiding-eindtermen/

In 1634 schreef de Zuid-Nederlandse astronoom Michiel van Langren een oplossing voor het bepalen van de positie van een schip op zee, meer bepaald de lengtegraad, neer in een code. Die bleef bijna 400 jaar een raadsel tot een wiskundige aan de KU Leuven eind vorig jaar een Belg contacteerde die ook al meegewerkt had aan het kraken van de code van de beruchte ‘Zodiac Killer’. in een week tijd wist die de tekst te ontcijferen, met de hulp van een Belgische amateurastronoom. De oplossing van Van Langren blijkt uiteindelijk niet zo erg ingenieus te zijn, zijn code was dat in elk geval wel. 

Toen de scheepvaart in West-Europa tot bloei kwam en men vanaf de 15e eeuw verre ontdekkingsreizen begon te ondernemen, zaten de grote zeemachten met een levensgroot probleem. Het was namelijk onmogelijk om de juiste positie van een schip op zee te bepalen. 

Dat was dus een groot probleem voor de vroege zeevaarders en de grote zeemachten loofden dan ook flinke beloningen uit voor wie een oplossing kon vinden. Uiteraard veroorzaakte dat rivaliteit tussen de wetenschappers die een dergelijke oplossing trachtten te bedenken en meer dan waarschijnlijk is dat de reden waarom Van Langren zijn oplossing in code heeft neergeschreven, zodat niemand ze zou kunnen stelen en de beloning zou kunnen opstrijken in zijn plaats.

Lees meer op: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/01/20/gecodeerde-oplossing-voor-plaatsbepaling-schepen-op-zee-na-400-j/

(In de Eos die nu in de winkels ligt, staat een artikel van Dirk Huylebrouck met veel meer details over de ontcijfering van de code.)